هنر بلوچ | هنرمندان بلوچستان | صنایع دستی بلوچی | آهنگ بلوچی | بلوچ موزیک | زیمل

قرار شد «کاروان پیوند» محصولات حصیری هنرمندان هشت استانِ خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، کرمان، هرمزگان، بوشهر و گیلان را خریداری کند سپس این محصولات در نمایشگاه‌ها و شهرهای مختلف ایران عرضه شوند.

گالری صنایع دستی نیز در مرداد ماه امسال با نمایش محصولات حصیری هشت استان افتتاح شد.

 بهمن نامور مطلق- معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور- در مراسم افتتاح این گالری اعلام کرد:  فاز اول طرح پیوند اجرا و محصولات هشت استانی که حصیر تولید می‌کردند، خریداری شد. معتقدم محروم‌ترین قشر در حوزه صنایع دستی، حصیرباف‌ها هستند. بنابراین بیش از ۲۰۰ میلیون تومان برای این کار هزینه شد و اولین گام برای فروش این محصولات در کاخ نیاوران برداشته شد.

«کاروان پیوند» بعد از عرضه حصیرها در کاخ نیاوران، در بیست و هشتمین نمایشگاه صنایع دستی نیز حاضر شد و حتی بعد از پایان نمایشگاه، حصیرهای باقی مانده غرفه‌های استان‌های دیگر را بر اساس قیمت کارشناسان صنایع دستی خریداری کرد. این کاروان در شهرها و نمایشگاه‌های دیگر نیز حضور پیدا کرد.

حتی پای حصیر به بخش بسته بندی نیز باز شد و یک شرکت فعال در حوزه بسته‌بندی و فروش صنایع دستی در بستر وب، بسته‌بندی‌های جدیدی از جنس حصیر را روانه بازار کرد.

مردم با محرومیت زیاد، صنایع دستی تولید می‌کردند

بهمن نامورمطلق – معاون صنایع دستی کشور در گفت‌وگو با ایسنا درباره چگونگی شکل‌گیری این طرح و نامگذاری امسال به عنوان سال «حصیر» توضیح داد: قرار بود در بازدیدهای نوروزی سال ۱۳۹۶ به کرمان، خراسان جنوبی و یزد سر بزنم. وقتی به کرمان سفر کردم از جیرفت و لارستان بازدید کردم سپس از شهداد به خراسان جنوبی رفتم این سفر حدود ۱۰ روز زمان برد.

او ادامه داد: وقتی به شهر شهداد در کرمان رسیدم به پیشنهاد یکی از هنرمندان از چند روستا از جمله روستاهای رودخانه، قلعه و محمد آباد بازدید کردم. در این مناطق مردم با محرومیت زیاد، صنایع دستی تولید می‌کردند. در همین سفرها بود که با فردی به نام یدالله که نابینا بود و «ارغوان بافی» انجام می‌داد، آشنا شدم.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اضافه کرد: هنرمندان این مناطق محصولات خود را با مبلغ ناچیزی عرضه می‌کردند و از این بابت هم خیلی خوشحال بودند. وقتی وضعیت این دسته از هنرمندان را دیدم چند ایده برای کمک به آنها به ذهنم رسید. یکی از ایده‌ها ایجاد یک موسسه خیریه بود تا بتوانیم به آنها کمک جدی کنیم که شکل کمیته امداد هم نداشته باشد. با همین صحنه در مناطق «دهسلم» و «نهبندان» در خراسان جنوبی نیز مواجه شدم، مردم این منطقه در فقر شدید زندگی می‌کردند.

نامور مطلق افزود: «طرح پیوند» همزمان با بحث‌هایی که به واسطه هُلدینگ با شرکت حامیان داشتیم، مطرح شد که آن‌ها هم پذیرفتند. این موضوع شکل یک پروژه گرفت که در این زمینه تفاهم‌نامه‌هایی نیز نوشته شد. همچنین ایده نامگذاری سال حصیر بعد از سفرم به این استان‌ها به ذهنم رسید که آن را در شورای معاونت صنایع دستی مطرح کردم و با آن موافقت شد.

او یادآور شد: بیش از ۱۰ بار با شرکت حامیان جلسه برگزار کردیم و به این نتیجه رسیدیم که کاروان‌ خرید و فروش حصیر را راه‌اندازی کنیم. کاروان اول سه کامیون شد که یکی از آن‌ها به میناب، دیگری به کرمان و کامیون سوم به سیستان و بلوچستان رفت و خریدهای حصیر از استان سیستان و بلوچستان را شخصا انجام دادم.

 انبار کرج را برای دِپوی حصیرها در اختیار حامیان گذاشتیم

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی با بیان اینکه فکر و طرح این ایده را معاونت صنایع دستی مطرح کرد و شرکت حامیان سرمایه‌گذاری آن را انجام داد تا این طرح اجرایی شود، گفت:  انبار کرج را که تصمیم داریم به عنوان پایانه صادراتی صنایع دستی در نظر بگیریم، برای دِپوی حصیر در اختیار شرکت حامیان گذاشتیم.

نامور مطلق همچنین درباره نامگذاری «طرح پیوند»، اظهار کرد: تولیدات حصیر در برخی نقاط کشور خوب است اما فروش آن منطقه خوب نیست از طرفی ما در برخی نقاط فروش خوبی داریم در حالی که تولیدات آنها کافی نیست. برای مثال در فصل تابستان کمترکسی به شهداد و سیستان و بلوچستان سفر می‌کند در حالی که هنرمندان این مناطق حصیر تولید می‌کنند اما نمی‌توانند محصولات خود را بفروشند، قرار شد محصولات این مناطق را خریداری و در شهرهای دیگر مثل تهران یا شمال ایران عرضه کنیم.

او بیان کرد: حجم تقاضا در فصل تابستان و برخی مناطق آنقدر زیاد است که گاهی اوقات از کشورهای دیگر حصیر وارد می‌شود. در واقع هدف از این طرح، پیوند مراکز تولید با مراکز فروش است. از این به بعد مدل‌های فروش پروژه را شرکت حامیان برنامه‌ریزی می‌کند و انجام می‌دهد و ما تنها حمایت معنوی انجام می‌دهیم و کمی هم نظارت خواهیم داشت. قرار شده برای فروش حصیرها  رویدادهایی تعریف شود، شرکت حامیان نباید در سال اول انجام این پروژه انتظار سود داشته باشد.

هیچ هنرمندی تا کنون از کاروان پیوند شکایت نکرده است

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی درباره اینکه آیا این معاونت بر روی قیمت‌هایی که شرکت حامیان عرضه می‌کند، نظارت هم دارد؟ پاسخ داد: هنرمندان ما با محاسبه هزینه‌های جا به جایی محصولاتشان برای شرکت در نمایشگاه‌های مختلف، همان محصولات را در محل سکونت خودشان می‌فروشند و تاکنون نیز هیچ هنرمندی شکایتی از «کاروان پیوند» مبنی بر اینکه محصولات را با قیمت پایین از آن‌ها خریده‌اند، نداشته است. حتی مشاهده شده برخی از تولیدکنندگان قیمت‌هایشان را افزایش داده‌اند و ما اعلام کردیم تولیدکنندگان سعی کنند، قیمت فروش را به همان شکل نگه دارند تا شرکت‌ حامیان متضرر نشود.

نامور مطلق با بیان اینکه “این یک کار تجاری است” گفت: برخی می‌خواهند طرحی که می‌تواند برای بسیاری نجات دهنده باشد، زیر سوال ببرند. آیا نفس خرید حمایت نیست؟  قبل از آنکه این طرح اجرایی شود این طور مطرح می‌کردند که محصولات روی دست تولید کننده مانده است. برخی‌ دوست ندارند طرح‌هایی برای حمایت از محرومین در جامعه باشد و ما می‌خواهیم محرومین گردش مالی داشته باشند تا از این وضعیت خارج شوند. اگر  هنرمندی مدعی است که شرکت حامیان با قیمتی نامتعارف از او خرید کرده است، شکایت کند، ما رسیدگی می‌کنیم. در هیچ قانونی نیامده است یک خریدار یا تاجر با هر قیمتی که محصولی را خریده است با همان قیمت باید محصول را عرضه کند، اگر این طور باشد که تجارت محسوب نمی‌شود.

طرح کاروان پیوند تا چه زمانی ادامه دارد؟

او درباره اینکه این طرح تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ اظهار کرد: اگر این طرح ضرر ندهد سعی می‌کنیم  آن را در بخش حصیر گسترش دهیم. از شرکت‌ حامیان نیز خواهش می‌کنیم آن را به شاخه‌های دیگر از جمله حوله‌بافی گسترش دهند. ما به سراغ محصولات و مناطقی می‌رویم که محرومین در آن فعالیت می‌کنند و می‌خواهیم از هنرمندانی که در مناطق دور هستند و صدا ندارند حمایت کنیم. اتفاقا باید حمایت بیشتر را از هنرمندانی که صدای آن‌ها شنیده نشده، انجام داد. ما در صحبت با شرکت حامیان سعی کردیم هنرمندان مناطق محروم را که در پنج رشته فعالیت می‌کنند به این شکل حمایت کنیم تا وضعیت آنها بهبود پیدا کند. این طرح به محرومیت‌زدایی، خرید، فروش و طراحی روز کمک زیادی می‌کند.  

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی با بیان اینکه انجام این کار چند هدف را دنبال می‌کند، افزود: هدف از این طرح خرید محصولات هنرمند است. هدف دوم جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق و هدف بعدی  این است که تولید کننده به مرور با سلیقه‌های روز آشنا ‌شود. در حال حاضر حصیرهای خوبی تولید می‌شود اما با این طرح، تولیدکنندگان امیدوارتر شدند و در حال طراحی‌های جدیدتری هستند.

نامور مطلق ادامه داد: در جیرفت و بافق طراحی‌هایی  در حوزه حصیر دیدم که شگفت‌انگیز بود. یکی از بهترین دستاوردهای طرح کاروان پیوند صنایع دستی طراحی‌هایی جدید برای کاربری‌های به روز است. دانش حصیر در کشور ما بسیار گسترده است اما در بخش طراحی خیلی ضعیف هستیم.

او همچنین بیان کرد: شرکت حامیان فقط یک پروژه است تا این موتور خاموش را راه بیندازد، به جز این شرکت چند تاجر نیز برای سرمایه‌گذاری در بخش حصیر و سوزن‌دوزی اعلام آمادگی کرده‌اند. از طرفی راه‌های قبلی یعنی حضور هنرمندان در نمایشگاه‌ها را نبسته‌ایم.

درصدد ارتقا دانش حصیر هستیم

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی درپاسخ به اینکه آیا معاونت صنایع دستی برنامه‌ای برای ترغیب جوانان این مناطق جهت گرایش به تولید حصیر دارد؟ توضیح داد: ما در صددیم تا امسال دانش حصیر را ارتقا دهیم. نسل جوان می‌تواند طراحی را انجام دهد. بیشتر افرادی که در حال حاضر حصیر تولید می‌کنند نسل قدیم هستند زیرا این کار سود اقتصادی ندارد و کسی از آن‌ها خریداری نمی‌کند. اما با حضور معاونت صنایع دستی و خرید حصیر، نسل جدید نیز متوجه منفعت این کار شده و به آن روی می‌آورند.

وی اضافه کرد: ما تولیدکنندگان جوانی داریم که در این زمینه تحصیل کرده‌اند و همین افراد صنعت حصیر را تکان می‌دهند. اگر ما بتوانیم چرخش مالی در این بخش را داشته باشیم، نسل جدید هم به آن گرایش پیدا می‌کنند. ما تولیدکنندگانی داریم که حصیربافی را به نسل جدید آموزش می‌دهند.

نامور مطلق درباره اینکه چرا با وجود فروشگاه‌های متعدد صنایع دستی در تهران، فروشگاه اختصاصی برای عرضه حصیر نداریم؟ گفت: ما می‌توانیم برای این کار مشوق‌هایی تعریف کنیم. برای مثال در نمایشگاه‌ها، بخشی را به عرضه حصیر اختصاص می‌دهیم. البته حصیری که ما تولید می‌کنیم  در بسیاری از فروشگاه‌ها قابل عرضه نیست زیرا دانش حصیر کشور ما عقب‌تر از دانش جهانی است. نمی‌توان در سالی که شروع به کار کرده‌ایم هم شرکت حامیان خوب بفروشد و هم حصیر را در فروشگاه‌های لاکچری عرضه کنیم. باید اجازه دهیم این گفتمان کم کم جاری شود، در حال حاضر کمپین حصیر راه‌اندازی شده و گفتمانی که مد نظر ما بوده در حال شکل گیری است.